Verwijder de Leider

Van Marwijk stapt op en neemt verantwoordelijkheid. Maar wat moet je met een leider die niet opstapt? In de reeks artikelen over een Orgenogram van een Organisatie nu:

Verwijder de leider

Pijnlijke titel? Pijnlijk als het echt beter is (voor zowel de leider als wellicht ook voor de leden). Wat ik bedoel is de leider die zichzelf als leider ziet, terwijl zijn of haar leiderschap al jaren ter discussie staat. Door cycli van enkele jaren waarin het personeelsbestand bijna ritueel wordt ververst blijft het leiderschap in stand. Telkens sluiten nieuwe medewerkers zich aan en nemen anderen afscheid. Leiders hebben immers Volgers nodig, dus het één kan niet zonder het ander (systeemdenken). Hetzelfde geldt voor de klanten. Het verloop onder klanten zegt iets over het leiderschap. In die zin klopt het dat elk systeem de neiging heeft zichzelf in stand te houden. Zonder het verloop van het personeel kan deze leider niet bestaan. Om dergelijke patronen te zien moet je een organisatie veel langer volgen dan enkele jaren. Wat je dan gaat zien zijn de 'scriptpatronen'. Dat zijn de patronen die vastgelegd zijn in het script, beter gezegd het Organisatiescript.

Organisatiescript
Een organisatiescript is het levensplan van een organisatie. Dit is al ontstaan door de oorspronkelijke oprichter of oprichters. Hun persoonlijke script zit 'verborgen' in het script van een organisatie. Het script wordt feitelijk ook gevoed door de oprichter(s). De leider(s) die opvolgden sloten zich (onbewust) aan bij oprichter(s) en namen in die zin het script over. Het scriptpatroon dat (diep) in de organisatie versleuteld zit kun je zien bij het huidige management. En wordt ook nog eens erkend en bevestigd door het huidige personeel.

Waarom deze titel?
Verwijder de Leider is namelijk het meest lastige wat er is. Zeker waar het gaat om diegenen die zich het meest loyaal aan de oorspronkelijke oprichter(s) hebben verbonden. Waar een sterke afhankelijkheid is en of waar een sterke (helden) projectie is. Die 'volgers' zullen hun leider niet verwijderen...De paradox van die leiders en volgers is dat ze ook een bijdrage hebben geleverd, maar ook het script in stand houden. Om echte beweging te krijgen en de vitaliteit weer terug te krijgen die doorwerkt op meerdere niveau's is het soms beter om de leider te verwijderen in plaats van het te zoeken in de wisselingen in het personeel.

Het patroon en marktwerking
Kijk naar het langjarig patroon. In veel (systeem) opstellingen zie je 'oude patronen'. Dat zijn herhalingen (uit het verleden) die te maken hebben met het feit dat bepaalde plekken geen groei geven. Er zijn dan vaker wisselingen geweest waarbij het personeel of ook managers moesten wijken. Het script is dan geschreven op de werkelijke aard van de oprichter(s). En dat is een logische wetmatigheid. De oprichter houdt feitelijk de gewenste groei tegen, omdat de oprichter zelf niet wil veranderen. De 'eer aan zichzelf houden' wordt dan niet begrepen. Of omdat de leider zo overtuigd is van zijn of haar leiderschap dat dit hoogmoedige trekjes heeft. Dit kan lang doorwerken in een organisatie of team en de innovatiekracht belemmeren. Met die belemmering kun je voorspellen dat er geen aansluiting meer is op wat er nodig is in de markt. Het patroon wordt dan bevestigd als personeel e/o managers het veld moeten ruimen. Een dergelijk team of organisatie kan het lang volhouden, maar uiteindelijk verdwijnt het uit de markt. Waarom? Omdat de klanten/opdrachtgevers inzien dat er geen creatie meer is en dus geen meerwaarde wordt geleverd. En dat is nou net wat klanten zoeken..... 

In deel 2 lees je meer over het onderliggende mechanisme en de oplossing. Kijk vast naar je huidige leiding (geven zij je energie of kosten zij je energie). Geef je zelf leiding? Kijk dan eens in de spiegel of vraag eens door bij anderen wat jij mogelijk tegenhoudt?