Tijdens
teamcoach opleidingen wil ik nog wel eens een kort verhaaltje vertellen/voorlezen
uit een boek of artikel om iets toe te lichten. Bijvoorbeeld het Script in een Team vertelt met deze metafoor:
De apen en de banaan.
In een apenkooi wordt bovenin een banaan
opgehangen aan een touw. Een stuk daaronder staat een kleine stellage van bomen
en takken. De eerste aap die initiatief neemt en naar boven klimt en vervolgens
de banaan wil pakken wordt door een verzorger natgespoten, evenals alle andere
apen in die kooi. De apen kijken vervolgens vreemd op bij de actie van de
verzorger.
Na een tijdje is er een andere aap die het probeert en klimt op
de stellage naar boven. Zodra hij vlakbij de banaan is wordt hij en alle andere
apen natgespoten. Vervolgens is er een derde aap die het wil proberen. De andere
apen behoeden hem naar boven te klimmen en houden hem met geweld tegen.
Een
van de apen wordt door de verzorger vervangen door een nieuwe aap die van niets
weet. Hij ziet de banaan hangen en slingert zich geinteresseerd een weg naar
boven.
De andere apen weten hem halverwege nogal hardhandig tegen te houden.
Zij weten wat er kan gebeuren. De nieuwe aap kijkt verrast en verbaasd om zich
heen. Hij snapt er niks van.
Dan wordt wederom een aap vervangen door een
nieuwe onwetende aap. Deze overkomt exact hetzelfde. De eerste nieuwe aap die in
de kooi kwam doet lekker mee in de hardhandige actie.
Na een tijdje hebben
de verzorgers alle apen vervangen. Geen van de nieuwe en reeds vervangen apen
klimt nog naar boven om de banaan aan het touw te pakken. Geen van de apen in de
kooi heeft het natspuiten meegemaakt.
Een mooie metafoor over hoe script
in teams en organisaties het gedrag bepaalt. Waar nieuwe mensen in teams of
organisaties onbewust onveiligheid ervaren en zich (onbewust) aanpassen aan de
heersende werkwijzen is sprake van aanpassing aan het script, oftewel het
'levensplan' waartoe het team of de organisatie al in een zeer vroeg stadium
heeft besloten. Het script is vaak al 'geschreven' door de
oprichters/initiatiefnemers. Systeemdenkers (en dat zijn 3DMensen) 'doorzien' dit en proberen steeds bewust-zijn te hebben op wat er speelt. Dus ook wat betreft dit onbewuste 'levensplan'. Ik kom hier in later artikel nog op terug.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten