dinsdag 24 april 2012

Het begint wanneer het de goede tijd is...

Veranderprocessen en leerprocessen zijn afdoende onderzocht. Maar wat is de oorsprong van een theorie of een interventiemethode? Nu aandacht voor Open Space.

De inspirator van Open Space, Harrison Owen, schrijft in zijn boek The Story of Open Space Technologie hoe hij destijds voor het eerst in aanraking kwam met letterlijk open space.
Hij werkte als fotograaf/journalist en deed in het dorpje Balamah ergens in Liberia onderzoek naar raadsels en rituelen, mystiek en symboliek. Een van de hoogtepunten waar hij meer over wilde leren was het inwijdingsritueel van jonge mannen en vrouwen. Deze rite vond maar één keer in de zeven jaren plaats en hij was geïnteresseerd in hoe deze jonge mensen door dit ritueel volwassen werden met nieuwe rollen en verantwoordelijkheden etc. Dit belangrijke ritueel kon wel vier dagen duren, maar toen hij er aankwam leek niets erop dat dit plaats zou vinden. Er was geen datum, geen tijd, geen enkel houvast. Hij wilde het vastleggen en niets missen, dus vroeg hij vanuit zijn westerse paradigma van tijd en planning aan het stamhoofd Blamah "wanneer is het inwijdingsritueel, zodat ik het kan vastleggen?" Maar hij kreeg terug: "het begint wanneer het de goede tijd is". Maar hoe weet iemand dan wanneer het zover is? Er zat niets anders op dan het westerse paradigma los te laten en te wachten in het dorpje.
Op een dag hoorde hij in het dal een trommelgeroffel en dit werd verderop beantwoord met eveneens trommelgeroffel. Er ontstond een dialoog met geroffel en steeds meer trommels werden gebruikt, telkens ontstonden nieuwe ritmes en drongen de klanken verder door in alles wat de mensen deden. Er sloten mensen aan met dans en zang. En toen zag Harrison het gebeuren, iedereen verzamelde zich op het centrale ronde plein in het midden van het dorp. En zo ontstond een ritueel dat zich langzaam ontwikkelde tot een hoogtepunt. Niets was vastgelegd, geen draaiboek met tijdlijnen, geen afspraken, geen regie of aansturen. Alles ontstond als vanzelf.  Als iemand moe werd van het dansen of trommelen, dan trok diegene zich terug en namen anderen het over. Zo ontstond weer een nieuw ritme etc. Hij beschrijft dat wat hij zag met de metafoor van een ademhaling. Het centrale plein vulde zich met mensen en dan was er veel leven en andere momenten trokken mensen zich terug om te herstellen en waren er minder mensen. Zeker 500 mensen werkten zo vier dagen lang met elkaar in een ritmisch en organisch geheel. Het stamhoofd had gelijk: alles begon toen het de goede tijd ervoor was. Er werd gefeest, gehandeld, uitgewisseld etc. De open space vertegenwoordigde de plek waar op een natuurlijke manier interactie plaatsvond.

Zo kwam het dat Owen zijn Open Space idee ontwikkelde. Vier elementen zijn nodig: een centrale plek (liefst rond), een bulletin board waar mensen kunnen kiezen welk onderwerp op dat moment boeit of zelf initiatief neemt voor een onderwerp, een ademritme waarbij mensen vrij zijn om in en uit te gaan en een marktplaats waar mensen sowieso vrij zijn om met elkaar uit te wisselen of te handelen.

3DMens? Begrijp je nu waarom de meeste mensen de pauzes tijdens congressen en seminars vaak het meest boeien...Kijk vandaag is naar je eigen pauze in 3D.