dinsdag 27 maart 2012

Inpluggen en uitpluggen

De Nieuwe Professional die coachend wil werken is zich bewuster van allerlei projecties. Wat doe je bij projecties (zie ook http://3dmens.blogspot.com/2012/01/van-denken-naar-doen.html)?
Feitelijk haal je een eigenschap van jezelf op en die plak je op iemand anders. Een projectie wordt in jouw ogen immers zichtbaar. Tegelijk roept die ander dit wel in jou op, maar wat jij daar zelf over denkt of aanneemt is van jou. Die ander kan ook (nog) niet weten wat iets bij jou oproept. En dat verschilt bij iedereen.
Zolang je blijft denken dat wat die ander in jou oproept, aan die ander ligt heb je een probleem! Wat je doet is 'inpluggen' bij die ander. Stel je maar een draad voor met een kabel en een plug aan ieder uiteinde. Zodra jij een projectie hebt als iemand anders dat oproept ben je aan het inpluggen. Als je nu een bepaald aspect van iemand bewondert is dat een positieve projectie, mocht je iets afwijzen, dan is het een negatieve projectie. Je plugt als het ware in op dat aspect aan iemand!
Wat je moet doen om dit fenomeen te overstijgen is het zogenaamde 'terugnemen van projecties'. Zowel de positieve als de negatieve. Je moet 'uitpluggen', de plug eruit halen en het draad met plug en al naar jezelf richten en bij jezelf inpluggen. Als je dat kan...en dat vergt discipline, inzicht, doorzetten, lef, etc., dan ben je beter in staat om je eigen (totale) potentieel te zien. Zo kun je ontdekken wat je zelf nog meer te bieden hebt.

Stel je maar eens iemand voor die jij om een bepaald aspect heel erg waardeerd of bewonderd. Dat waarom je iemand bewonderd is jouw projectie, daarop raak jij ingeplugd. Je bent iets van jezelf aan het projecteren. Laatst bij NOVA college tour was Sting op bezoek. De studenten-fans in de zaal deden allerlei aannames en hadden (logisch ook) veel bewondering om zijn muziek en projecten die hij financieert. Later zei iemand ´het is eigenlijk een heel gewone man´. En dat is wat ik bedoel met uitpluggen en bij jezelf inpluggen. Want in je hoofd dicht je van alles toe, maar het zegt iets over een aspect bij jezelf dat om aandacht roept. Iets in jou wil ook bewonderd worden. Als dit nl niet bij je opgeroepen wordt is het geen projectie en dus niet iets wat jij kan herkennen. Zodra je het herkend, in dit geval positief, dan is dat een boodschap. Geef die boodschap ruimte om ontdekt te worden en je benut meer van je potentieel. Dus plug is wat vaker uit en bij jezelf weer in!

zondag 25 maart 2012

Het Kasteel

In mijn trainingen vertel ik nog wel 's het verhaal van Het Kasteel als ik het heb over Jung of daarmee verband houdende licht en schaduw kant van onze psyche of thema eigenaarschap (ownership).

Maar waar komt dat verhaal vandaan?
Ik heb heb het gelezen in het boek van Debby Ford 'the dark side of the light chasers'. Zij refereert aan het boek van John Welwood 'love and awakening'.
Daarin wordt de analogie van Het Kasteel gebruikt om de wereld 'in' ons te illustreren.
Stel je voor dat je een groot kasteel bent, waarin duizenden kamers met lange gangen. Iedere kamer is perfect gestyld en heeft een speciale gave. Iedere kamer vertegenwoordigt een ander aspect van jezelf en is een integraal onderdeel van het kasteel. Als kind onderzocht je dat kasteel, je wilde alles ontdekken zonder schaamte of oordeel. Zonder angst ging je kamers in en uit op zoek naar de gave, naar de juweeltjes, naar het mystieke. Het kasteel stond in het licht en alles kon schitteren. Je hield van elke kamer, je kon overal vol bewondering rondwandelen.
Maar toen kwam er iemand naar jouw kasteel....
Diegene vertelde je dat één van de kamers niet perfect was en dat die helemaal niet in jouw kasteel thuis hoorde. Je kon die kamer maar beter dicht doen en op slot. Als kind wist je niet beter, jij wilde aandacht en waardering en je volgde de raad op....
Door de tijd heen kwamen er steeds meer mensen langs en iedereen had wel een mening over jouw kamers. Langzaam deed jij meer deuren dicht. Er waren verschillende redenen...om een of andere angst; te saai of te weelderig, te ouderwets of te modern, vanwege andere kastelen die je zag die niet zulke kamers hadden als de jouwe. Veel kamers sloten en verdwenen uit het licht naar de duisternis. Ze werden 'onteigend' (disowned).
De dagen waren voorbij dat je kon rondlopen in een eindeloos kasteel en met een toekomst spannend en vol licht. Je vormde je kasteel en wil zelfs van kamers af zijn, maar dat lukt niet, want ze blijven een onderdeel van jou. Van sommige kamers weet je zelfs niet meer het bestaan en je bent je er helemaal niet meer bewust van, en 'het is gewoon zo'. Met al die 'bezoekers' en hun boodschappen werd het steeds makkelijker om ernaar te luisteren...., maar je vergat daarmee ook je 'innerlijke stem' (de stem die eigenlijk het hele kasteel wilde kennen). Mensen hebben veel 'afgesloten' en gebruiken vaak nog een klein stukje!
Stel je nu voor dat jouw kasteel met alles erin, goed en kwaad en alles wat er op deze aarde is ook in jou is. Iedere kamer heeft ergens in een ander deel een tegengestelde kamer. Bv er is een kamer met zelfverzekerdheid of arrogantie en ook een kamer met loyaliteit en bescheidenheid (zie ook http://3dmens.blogspot.com/2012/03/polariteiten.html).
Je ontevredenheid (coachvraag?) motiveert je zoektocht naar de verstopte, verduisderde en gesloten kamers. Je kan uiteindelijk jouw uniciteit ontdekken door weer kamers te openen!
Het kasteel is de metafoor voor de enormiteit van wie je bent! Wij allemaal hebben alles 'in' ons.
Volhouden dat je die kamers niet hebt of niet kent helpt je niet! Als je echt wilt, dan kun je veranderen, dan kun je naar binnen gaan en zoeken...en deuren weer openzetten! Ontdek je innerlijke universum en neem terug wat je allemaal 'onteigend' hebt.

Debby Ford schrijft aan het eind: "only in the presence of your entire self you can appreciate your magnificance and enjoy the totality and uniqueness of your life."

3DMens? Kijk 's wie of wat jij vaak veroordeeld? Welke kamer zit dicht?

donderdag 22 maart 2012

Conflict in 3D deel 2

Eerder schreef ik over Conflict in 3D vanuit een interne situatie, die dus direct betrekking heeft op iets wat in je speelt. In dit stuk sta ik stil bij het externe conflict. Hierbij hebben mensen conflicten met elkaar. Er is kortweg een verschil van mening of er zijn tegengestelde behoeften. Bij een extern conflict is sprake van een intern conflict, want iets in de buitenwereld 'triggerd' in jezelf. Er speelt altijd wel iets in de 'overdrachtelijke sfeer' (negatieve overdracht en negatieve tegenoverdracht).

Mensen hebben een vreemde aanname en dit is gelijk ook de paradox van conflict. Namelijk dat iedereen wel op een bepaalde manier de behoefte heeft om bewust of onbewust de ander te willen veranderen. Je wil opleggen aan een ander heeft een conflict in zichzelf. Als mensen hierin blijven..., dan miskennen ze hun eigen mogelijkheid om het conflict te hanteren en op zoek te gaan naar 'onderhandelingsruimte'.

In de Transactionele Analyse (TA) spreken we over spelgedrag (dan is conflict onderhuids, gemeen, ondermijnend, in de schaduw) of intimiteitsgedrag (dan is conflict volwassen, bespreekbaar, uitdagend, open/transparant). Bij spelgedrag is kwetsbaarheid de belemmering. Bij intimiteit is kwetsbaarheid de opluchting. Kijk maar naar coaching waarbij sprake is van een conflict, hoevaak lost iets op met de vrijgeven van de bijbehorende emotie?
Conflicten hebben een manifestatie in het hier en nu en er ligt al een geschiedenis voor (vanuit mijn 3D gedachte: verleden, heden en toekomst zijn in verbinding). Bij coachend werken moet toch eerst dat verleden gezien worden. Het verleden heeft immers een soort van trekkracht op je, het werkt als een magneet die je aantrekt. Dat zich dat manifesteert in het nu met iemand anders in een conflict waarbij emoties gaan spelen is wel logisch, want je bent nog iets aan het 'uitwerken' van vroeger, waar je nu nog geen oplossing voor hebt. Feitelijk zegt de overdracht die er speelt iets over jouw leerproces.

3DMens opgelet, weet dit:
- ieder gedrag heeft in een diepere laag een positieve intentie
- ieder gedrag was ooit de beste oplossing die iemand heeft gehad
- de betekenis van de interactie is wat je lijfelijk oproept
- het niet fout! dat is een oordeel, maar er is feedback.

Hoe hiermee te handelen dan?
- Herkennen, het conflict mag er zijn! Neem het waar en benoem dat wat er is/speelt (volwassen), veroordeel het niet. (in Theory U: downloading>sensing)
- Erkennen dat het er is en besteed er aandacht aan (in Theory U: uitstallen>loslaten, bij Covey: ik zie je en zie je mij), sta stil bij de bedoeling en betekenis ervan.
- Verkennen. Verhelder (samen) behoeftes en verlangens, wensen en meningen (in Theory U uitkristalliseren en prototyping, bij Covey: Theater van de Magie, de Derde Ruimte).

Lost het conflict nu op?

(vrij naar B. Hellinger, inspiratie Passe Partout over Conflict van W. Veenbaas ea.)   

woensdag 21 maart 2012

Het brein en plasticiteit

Als je je een beetje op de hoogte houdt van de ontwikkelingen op breingebied dan levert dat soms weer aardige inzichten op. Bruikbaar in leerprocessen voor 3DMensen zoals jij en ik.
Bijvoorbeeld het belang van de Hippocampus en de Amygdala bij leerprocessen.
De eerste is een klein zeepaardvormig gebied onderin de hersenen vlakbij de hersenstam. Hieronder het paarse deel.

 


Gedragsverandering heeft altijd te maken met leren. Zowel bewust en onbewust. Bij onderzoek naar mensen met een depressieve aandoening bleek de hippocampus te zijn verkleind. Dit heeft effect op de groei van nieuwe neurale netwerken. Ondersteuning om dit te voorkomen (die verkleining) helpt! Met een nieuwe manier van 'zien' en 'ervaren' van situaties kunnen nieuwe neuro connecties gemaakt worden. 

De tweede de Amygdala (zie hierboven het amandelvormige lichtgroene deel). Dit stukje brein werkt op een heel basaal, 'oud' en diep nivo. Het registreert eerder dan we beseffen op gevaar, maar is in de moderne wereld niet altijd even handig. Dus het 'waarschuwt' ook bij gevaar als er niet echt sprake is van gevaar. Het reageert op mensen en situaties. Bewustzijn van irrationeel gevaar kan helpen bij het verklaren van depressief gedrag.
Wat helpt? Wetenschappelijk bewijs: aerobische oefening, ofwel je lichamelijke uithoudingsvermogen trainen, zodat het BDNF vrijkomt (onthouden: Brain Derived Neurotropic Factor) in het nl: een zenuwcelstimulerende factor, een neurotrofine. Dit speelt een rol bij de vorming van nieuwe synapsen. Dit proces van synaptische plasticiteit, is van belang voor leerprocessen en een goed functionerend geheugen (dank aan wikipedia).
Door regelmatige oefening (aerobische training: bewegen met veel spiergebruik, verhoogde hartslag en ademhaling) stimuleer je dus de mogelijkheid om in de hersens nieuwe verbindingen te maken. Effect: verminderde depressie, meer nieuwe connecties mogelijk, dus verbeterd vermogen tot plasticiteit.
Dipje? Deze week maar weer 's je stukje hardlopen oppakken?

PS. Echte depressie...? dan vergt dat uiteraard goede professionele ondersteuning. 

(plaatje gebruik van blog van Dr Shock)   


dinsdag 20 maart 2012

Verborgen Heden

Als team- of organisatie coach heb je soms te maken met al een specifieke vraag vanuit een opdrachtgever. Echter, net als bij individuele coaching, dat blijkt niet de echte vraag te zijn. Er zit altijd wel nog iets achter waar de opdrachtgever zelf nog niet bewust van is.

Het 'verborgen heden' kan helpen.

In mijn visie van de 3Dmens wil ik eerst iets helder hebben over wat het probleem tot een probleem maakt. Deze fase noem ik D-tect (beetje mooie engelse woordspelingen passen wel bij mij...). Eerst detecteren wat er speelt, wat is het patroon wat in stand wordt gehouden? Met welke gedachten en gedragingen blijven mensen reageren, welke automatische reactie? Wat is het voordeel (telkens) van dat gedrag? Met wat ervaring en lef is het mogelijk om in het heden al iets zichtbaar te maken. Wat verborgen is wordt in deze fase steeds duidelijker. Hoe stelt een team zich op (afwachtend, afhankelijk, verdedigend, klagend, zelfbewust, lerend, etc) in bepaalde situaties. De situaties worden als het ware uitgelicht...het wordt minder 'verborgen' voor de 3DMens.

Na D-tect komt D-termine, deze fase kenmerkt zich door vast te stellen en concreet te gaan beschrijven. Uit de situaties en bijkomende gedragingen kan (vaak) al een rode draad worden gehaald. Het gaat in de mij bekende gevallen regelmatig om 'ondergrondse' ofwel onbenoemde zaken die spelen (plek en positie, macht/onmacht, wantrouwen, jaloersheid, cynisme, angsten, onveiligheid).
In het verborgen heden kun je al waarnemingen doen: terugtrekken, geen verantwoordelijkheid nemen, veralgemeniseren, bagateliseren, afschuiven, etc. (zie ook artikel: http://3dmens.blogspot.com/2012/03/de-driedimensionale-schatkaart.html.)
Om naar volgende fase toe te werken wil je eerst stil staan bij deze 'ondergrondse' zaken en dat blijkt vaak toch moeilijker dan gedacht. Als team of organisatiecoach te snel door D-termine (vanwege je 'scoringsdrang') fase, betekent dat je een mogelijk nieuw zaadje hebt gepland! Juist niets doen ('presensing') en contact maken met wat er echt speelt en daarbij de stilte het werk laten doen helpt om het potentieel 'los' te krijgen. Geduld dus.

Dan komt D-velop of D-sire fase. Wat wil het team/organisatie ontwikkelen, wat zijn hun wensen/verlangens, wat kan echt anders? Hier kunnen stappen gemaakt worden. Hier wordt weer vooruit gekeken. Praten over wat een team wil ontwikkelen of hun verlangens helpt enorm in de energie. In het hier en nu zie ik groepen mensen bruisen, afspraken maken, feedback geven, opluchten....hele flappen volschrijven...., maar let op wat het hier en nu (heden) verborgen kan houden. Want de illusie komt later als de sessie voorbij is. Als 3DMens blijf je toezien op welk gedrag nodig is, welke vaardigheden de mensen (nog) nog beter onder de knie willen hebben en blijf je feedback daarop geven. En...inderdaad dat kan even duren.

Als laatste altijd goed voor een D-tour. Samen met het team of organisatie het hele proces nog 's overzien, overstijgen (3de perceptie of positie nemen). Vanaf de 'zijweg' constructief en kritisch kijken. Van begin tot het voorlopige eind en de opgaande spiraal beschouwen en met elkaar weer verder leren, afspraken maken, blijven benoemen, gevoelens en gedachten delen, elkaar energie geven.
Het verborgen heden wordt borgen in het heden.
Succes!   

 

maandag 19 maart 2012

Polariteiten

Coachend werken vergt wat zelfkennis. Interessant is het om iets meer te weten over Polariteiten. De nu volgende volzin moet je daarom uit je hoofd leren....

Polariteiten zijn schijnbare tegenstellingen, waarbinnen mensen hun eigen weg te vinden hebben; de tegenstellingen veronderstellen elkaar.
Even doorbijten, maar dan vallen er kwartjes. In mijn trainingen ken je zeker de polariteiten van Licht en Schaduw (Jung). Maar je kunt dit natuurlijk verder trekken: warm en koud, binnen en buiten, samen en apart, man en vrouw, voor en achter etc. De twee begrippen kunnen niet bestaan zonder elkaar en ze maken samen een beweging en gaan in elkaar over. Het lemniscaat symbool (de liggende acht of 't 'oneindig' symbool) wordt vaak gebruikt.
In het 'polariteitsdenken', wat we feitelijk gewend zijn, kun je blijven hangen. Dan wordt het ene deel tegenover het andere deel gezet en kan zich nestelen in het onderbewuste (ook wel dualiteitsdenken). Maar daar kan het zich ook manifesteren in een projectie. In de termen van Carl G. Jung: je wordt hier niet 'heel' van. Het tegendeel wordt dan bv opgeroepen door het gedrag van iemand anders.

Coachend werken betekent dat je je bewust bent van dit fenomeen. Want wat kun je doen als je 'getriggerd' wordt in je onderbewustzijn? Omgaan met het verschil....de tegenpool in elk geval niet afwijzen. Het beste wat je kunt doen is 'integreren', dat wil zeggen dat je niet de tegenstelling die er is bekijkt, maar juist de samenstelling. Het één bestaat niet zonder het ander, eigenlijk is het een cyclus en kun je de twee polen van hetzelfde begrip in elkaar zien overgaan...ze ontmoeten elkaar! Dat spanningsveld is integreren, ofwel even in mooie woorden: vanuit de polaire duale beleving van de werkelijkheid een begrip tot een eenheid brengen....Dat is heelwording. Ben je zover? Dan ben je 3Dmensionaal bezig!
Ik schrijf hier later nog meer over. Eerst moet je jezelf 's bewust worden van je eigen polariteitsdenken.

Meer leren? Doe dan mee met 3DCoachtechnieken waarin oa. polariteiten in je eigen denken en doen aan bod komen.

(vrij naar artikel Polariteiten uit Passe Partout van Wibe Veenbaas ea)

zaterdag 17 maart 2012

Conflict in 3D?

Kijk bij een conflict eens driedimensionaal. Zowel 3D in de tijd (dus verleden, heden en toekomst) als in de gelaagdheid van je handelen en denken als ook in de (net eerder beschreven) perspectieven of posities of zoals ik de Theory U uitleg (zijn ook drie delen: links-onder-rechts). In dit artikel gebruik ik graag dat laatste.

Conflicten spelen zich altijd af op twee nivo's. In jezelf en in relatie met anderen, dus respektievelijk intern en extern. In dit artikel schrijf ik over het interne conflict.

Het conflict in jezelf heeft vaak een relatie met vroeger. Het gaat dan over een oorsprong of bron in jezelf die maakt dat er een conflicterende interne dialoog is. Binnen de Transactionele Analyse (TA) uitgelegd betekent het bv een onenigheid tussen de kritische ouder (met een gedachte, overtuiging, een norm, een waarde die je eerder al hebt overgenomen en vastgelegd) die verschilt van die van het vrije kind (die vind dat niks moet en eigenlijk alles mag).
Om 'eruit te komen' kun je werken met bewust waarnemen wat er gebeurt. Je schakelt je V (volwassene) in en bekijkt jezelf. Vaak helpt het om rust en afstand te nemen. In een eerder stuk over Theory U schreef ik over de linkerzijde van de U. Het deel dat met 'downloading' te maken heeft is dan actief, want je 'laad' immers een oordeel/opvatting uit het verleden naar het hier en nu. Daarmee komt er dus iets van vroeger terug en dat maakt het 'interne' conflict. Kennelijk past het niet (meer) bij datgene wat zich in je afspeelt. Senge noemt het in zijn boek Presence het Sensing deel, waarbij je je bewust bent van de diepere waarneming van de werkelijkheid in jezelf. Die werkelijkheid is slechts een interne representatie...dat kun je loslaten (of zoals eerder beschreven: "stal die gedachte uit en loop er een rondje omheen" zie >http://3dmens.blogspot.com/2012/02/theory-u-deel-2-wat-download-jij.html ).
Daarna komt de het Presencing, het samenkomen van de 'presence' (= de aanwezigheid) van die gedachte/overtuiging etc. en sensing. Dan kom je in de onderkant van U. Daar zit de 'ruimte' voor creatie (ik noem het ook wel het 'niet weten moment'), voor het herpakken met nieuw potentieel. Deze 'ruimte' kun je niet forceren! Dus het interne conflict kun je niet 'gericht' oplossen, maar dient zich aan. Het vergt stilte en onbevangenheid in je waarneming.
De onderkant van de U en de beweging naar rechts en omhoog is de fase waarin er vanuit het niet weten 'iets kan komen'. Dat kan dan de oplossing zijn, maar dat kunnen er meerdere zijn, deze fase noemt Senge 'uitkristalliseren'. Francisco Verala wordt aangehaald in het boek van Senge met de tekst "niet zoeken, maar laten komen". Laat als het ware het grote (onbewuste) geheel die toegangspoort die jij in de stilte hebt opengezet binnenkomen. Hier zit ware creatie! Ik heb zelf een aantal malen dit meegemaakt en het is wonderbaarlijk wat er gebeurd. Het kan een onverwachte ontmoeting zijn, een belletje of mailtje van iemand, een tekst in een lied of film, een spreuk op een muur, een tweet, etc. Kijk zelf maar eens wat er gebeurd als je een conflict in jezelf hebt.
Laat wat je 'download' los, stal gedachte uit met besef dat het maar een eigen gedachte is, laat dat langzaam los, zoek de stilte, gun jezelf ruimte/tijd en 'laat 't komen'.

vrijdag 16 maart 2012

Percepties in 3D

Ken je dat gevoel dat je met iemand praat en je merkt dat er even geen echt contact is? Het lijkt een soort leegte, er is even niets...wat doe je dan?
In de meeste gevallen gebruik je manieren om dit moment te omzeilen en alsof er niets is gebeurd verder gaan. De ander merkt het niet...., tenminste als je er niet over begint.
Waarom eigenlijk niet? Het gaat om een perceptie die jij hebt...juist daarbij stil staan kan het gesprek meer bewust maken. Dat vergt lef.
Als je coachend werkt en bovenstaand 'overkomt je', dan heb je de mogelijkheid om vanuit 3D perspectief te handelen. Binnen de NLP (Neuro Linguïstisch Programmeren, wat is dat toch een naam....) zijn er drie percepties of posities die je in kan nemen tijdens een gesprek. Als je nog doorstudeert dan zijn er zelfs vier...

De eerste positie is de positie vanuit jezelf. Ofwel de IK. Het gaat dan om jouw waarneming (dus wat je ziet), wat je denkt, hoort, begrijpt, merkt, ervaart, voelt, weet etc. Interventies zijn dan vanuit IK gericht op de ander. Dus in het voorbeeld boven: "ik merkte net dat ik even weg was in dit gesprek, mijn gedachten waren er niet helemaal bij, kennelijk was er iets in mij dat maakte dat dit gebeurde". Dit is allemaal vanuit de eerste positie. In de 3DMens gedachte een volwassen reactie, sterk gericht op het hier en nu, open en eerlijk. Je stelt je onderzoekend op en geeft er geen oordeel over.

De tweede positie is de positie vanuit de ander. Dit is de JIJ. Ben je in deze positie, dan ben je juist bij de ander. Je luistert naar de ander, je zet je eigen gevoel, mening etc. opzij. Je kruipt als het ware in de huid van de ander. Je leeft je in de ander in en het is zelfs zo dat je dezelfde gevoelens ervaart (spiegelneuronen in je hersenen). De ander voelt zich gezien en jouw empatische deel is actief in de tweede positie. In het voorbeeld begin je dan met je IK waarneming en vervolgens naar JIJ brengen door er een vraag aan te koppelen: Hoe is dat voor jou als ik dit zeg?, of  Merkte jij dat net ook, dat er even geen contact was?

De derde positie is vanuit ons samen. Dit wordt de metapositie genoemd, ofwel de WIJ of ONS. Dit is als het geheel bezien wordt. De 'helicopterblik' wordt nog wel eens gebruikt. Afstand nemen en het hele systeem (van beiden) beschouwen. Dit vergt extra vaardigheid en kan feitelijk ook alleen als je in staat bent om vanuit 1 ste en 2 de positie te werken. De afstandelijke kijk kan ook helpen om gesprek op gang te brengen, waar het niet lekker loopt. In het bovenstaande voorbeeld is de interventie dan: "ik merkte net dat ik even 'weg' was uit dit gesprek (1ste), ik kan me voorstellen dat jij dat ook merkte (1 ste en 2de), was dat ook zo (check in 2de)? want wat betekent dat voor ons gesprek (3de)? Je gaat dan samen vanuit ander en afstandelijker kader kijken naar een situatie of gebeurtenis (klein of groot).
Bij een conflict kan deze positie helpen door letterlijk te zeggen "moet je ons nou eens zien? komen we zo verder?" of "We zijn allebei argumenten aan het geven, maar komen we verder daarmee?"

Ok dan de vierde nog: dit is de metapositie die alleen de IK bekijkt. Zeg maar de reflectieve positie. Je eigen criticus die oordeelt over de IK.

Switchen tussen deze perspectieven is een vaardigheid die wel wat oefening vergt, ga dus eerst maar eens na wat je doorgaans zelf doet. Wat is jouw (nu nog onbewuste) voorkeur. Je zal snel merken dat als je hiermee oefent je andere gesprekken hebt. Dit vergt wel discipline en bewustzijn..., maar dat hoort bij een 3DMens.

Alle posities hebben een kwaliteit in zich, maar dus ook een valkuil/vervorming. Daarover later meer.

Ik wens JOU succes!




       


vrijdag 9 maart 2012

De Driedimensionale Schatkaart

Stel je een 3D schatkaart voor. Je kijkt niet alleen naar een kaart, maar ook in de kaart. Een kaart met relief, maar ook met diepte in de grond. Je ziet als het ware alles wat er is!
Stel dat je zo'n kaart zou hebben van je teamleden of je organisatie? Welk effect zou dat hebben voor de resultaten? En...wat zou je liever niet willen weten?

Ok... dit is ambitieus. Het idee wat ik erover kreeg heeft me wel aan het denken gezet. Als 3DMens wil je dat je een ander beter kent, zodat je samen kunt werken aan resultaat?
Een stap in de goede richting is die 3D schatkaart zelf langzaam vorm te geven. En natuurlijk niet alle gebieden hoeven ontdekt te worden, blinde vlekken prima, dat maakt het weer spannend.
Hoe geef je die 3D schatkaart dan vorm?

Luisteren...is een eerste beweging die je kan maken, niet alleen luisteren...maar ook horen! Om patronen te herkennen moet je 's opletten in je team of werkomgeving. Let dan op de volgende aanwijzingen...wat doen je collega's of anderen?
1. Schuiven ze af? Geven ze anderen de schuld van iets, kijken ze naar hun eigen aandeel?
2. Relativeren ze? Als het bedreigend of ongemakkelijk wordt, wat zie je dan gebeuren? Hoe maken mensen het hanteerbaar om mee om te gaan?
3. Maken ze het afstandelijk door 'wij' te gebruiken? De wij - strategie is manier om afstand te nemen. Het is dan moeilijker om zelf verantwoordelijk te zijn.
4. Of maken ze het afstandelijk door van onderwerp te veranderen? Of naar anderen te verwijzen? Of door te gaan generaliseren?
5. Niks doen kan ook nog...non interventie strategie heet dat mooi. Wordt er niets gedaan? Terwijl er toch wat aan de hand is. Iets wat niet goed gaat niet bespreekbaar maken, dan wordt het andersom ook niet bij jou gedaan.
6. Humor...ha ha. Weglachen (spanning is weg)? Als het ongemakkelijk wordt een grap maken of toch als hierboven...van onderwerp veranderen of bagateliseren.
 
Met deze aanwijzingen kun je wat vorm ontdekken...en later aan de hand van je 3D kaart benoemen en bespreekbaar maken.

(vrij naar de zes doorbraakprincipes uit Doorbreek de Cirkel van Arend Ardon) 

donderdag 8 maart 2012

Beginnen met Stoppen

Soms zijn er ineens van die interventies die ik dan later kort noteer. Een tijdje later vind ik die notitie en moet dan weer even terugdenken waar, wanneer, wat en wie...
Zo ook met dit korte zinnetje "Beginnen met stoppen".
De aanleiding was tijdens een oefening die ik met cursisten deed. Het 'voor'werk was gedaan door een paar deelnemers. Degene die coachee was kwam in al wat in beweging en bleef soort van 'hangen' in bepaalde gedachten over zichzelf. De coachee vroeg "Waar moet ik beginnen?"
In de toon klonk dat nog wat onmachtig, maar er zat ook een soort van eigenaarschap in. Typisch twijfelmoment. Als coach kun je reageren met een wedervraag, "waar wil je beginnen?" of "je zegt moeten, wat maakt dat je ergens aan moet beginnen", of zelfs nog verder analyseren...(vanuit welke ego positie stelt die ander dit? en dat nog verder uitdiepen met een passende interventie) of
mmmmm....gewoon een zet geven...
Ik kreeg mijn gedachten hierbij en viel gelijk met de woorden die erbij kwamen "beginnen met stoppen" uit.
Het gaat nu even niet om de afloop of om het effect, maar om die interventie. Beginnen met stoppen is in mijn onderzoek naar de werking van de U theorie eigenlijk het begin van de U of beter de linkerzijde van de U. Onlangs schreef ik nog over het downloaden en uitstallen. Daar sluit dit  bij aan.
Beginnen met stoppen is feitelijk beginnen met stoppen van bepaalde gedachten te downloaden. Die gedachten heeft de coachee en bepalen gedrags -en gevoels effecten. Maar met het bewust worden van die gedachten begint het uitstallen. Een rondje om die gedachten lopen en beschouwen. Mooi he die driedimensionale technieken? Bewust zijn van de gevoelens is sensing. Dus voeling hebben op wat je download. Het 'zien' komt ook weer terug. Dus zien wat je met die gedachte doet en wat je erbij ervaart.
Beginnen met stoppen is niet direct de oplossing, maar kan het zetje zijn naar de verdere afdaling in de U. Stoppen om juist dan stil te staan bij je ineffectieve gedachten en met een open mind opnieuw 'zien'. Zo langzaam kom je dan bij l o s l a t e n. Daarover later.
Vraag voor de lezers "waar begin jij mee te stoppen?"

  

dinsdag 6 maart 2012

Collectief censureren

In de eerste delen van Theory U heb ik je al laten lezen dat 'uitstallen' de eerste stap is op weg naar de onderkant van de U. Ik heb daarin nog niet zo expliciet weergegeven dat dit niet alleen geldt voor individuen, maar juist ook voor teams en zelfs organisaties. Uitstallen en censuur hebben namelijk met elkaar te maken.
Vitaliteit van mensen bekeken vanuit het systeemdenken (Senge) kan op vele manieren worden beinvloed. Het zichtbaar maken van 'devitaliserende' invloeden is veelal mijn taak als (team-en organisatie) coach.
In teams gaat het erom samen te onderzoeken wat de vitaliteit bevordert of remt. Als ik de wetenschap heb dat vitaliteit de creativiteit stimuleert en dat slachtoffer gedrag de creativiteit censureert, dan weet ik waar ik stil moet staan.
De collectieve censuur ontdekken begint met uitstallen. Er bestaan in groepen nu eenmaal subtiele gecensureerde gedachten die nergens in een handleiding staan...
Contact maken met deze 'groupthink' behoort tot coachend werken en dus tot de vaardigheden van de 3DMens. Immers driedimensionaal denken vergt een brede en verdiepende blik. In die groupthink zit ook oordeel verborgen, iedere groep heeft wel een interne censor. Die zorgt ervoor dat zaken bijvoorbeeld onuitgesproken blijven (onderhuids of onderstroom). Problemen in teams hebben vaak hun oorsprong in die interne collectieve censor. Als dit niet (h)erkend wordt, dan kun je voorspellen hoe het met de leden of het team in de toekomst afloopt.
De 3DMens staat dus stil bij de effectiviteit van die groupthink. Helpt ie of niet? Hier aandacht aan geven is al het eerder genoemde uitstallen. Stilstaan bij de gedachte, bewustzijn creëeren en de eventuele oordelen benoemen. Deze niet gelijk verwerpen, maar als zodanig herkennen en accepteren werkt bevrijdend.
Loop je nu in je eigen team tegen iets (kennelijk) onbenoemds aan, vraag dan eens vanuit nieuwsgierigheid of anderen dat herkennen...begin met het zelf benoemen van je interne censor. Stal je eigen gedachte dan uit en onderzoek vervolgens samen of het iets collectiefs is. Ga je in verdediging? Benoem dat dan...en vraag de ander wat zijn/haar gedachte is. Doorbraak in je samenwerking?
Kijk ook bij http://3dmens.blogspot.com/2012/02/de-derde-ruimte.html .

maandag 5 maart 2012

3D "Beeldvorming" bij roddel

3D Beeld is tegenwoordig heel normaal..., maar dan heb ik het over de TV of bioscoop. Met 3Dmens kijk ik liever ook in 3D. Een mooi voor'beeld' is hoe ik dit zie voor de Nieuwe Professional die coachend werkt over hoe om te gaan met roddels.
Immers...roddels geven doorgaans een verkeerd of vaak een vervormd beeld. Niet prettig kijken dus...
Mogelijk ben je zelf wel eens slachtoffer geworden van dit fenomeen? Ik bedoel nu dat er over je gepraat wordt en niet met jou. Ik heb er in elk geval zelf behoorlijk kennis mee gemaakt...
Wie niet zou ik bijna zeggen. Over het hoe en waarom zal ik je in een nog komend artikel uitleg geven, want het gaat natuurlijk over degene die de roddel of het beeld verspreid.
Nu: hoe ermee om te gaan in je rol als adviseur, manager, leider, etc.

Gebruik de Drievoudige Filter (van Socrates).
Het verhaal gaat alsvolgt:
Socrates liep een kennis tegen het lijf die zei "Socrates, weet je wat ik zojuist hoorde over een van je studenten? "mmm, wacht even" antwoordde Socrates, "voordat je verder gaat, wil ik dat je een kleine test doet die Drievoudige Filter heet. Laten we eerst eens filteren wat je te zeggen hebt, voordat je verdergaat om met mij over een van mijn studenten te praten".
"Eerste Filter: Heb je je er zelf van vergewist dat wat je me wil vertellen echt waar is?"
 "Eh nee"zei de kennis direct, "ik hoorde het net en ik dacht....". "Ok" zei Socrates, "dus je weet niet zeker dat het de waarheid is?".
"Dan proberen we het tweede filter", zei Socrates, "dat is het goedheids filter, dus is wat je mij gaat vertellen over die student iets goeds? "Eh nee, het is juist het tegendeel...", zei de kennis. "Dus", zei Socrates, "wil je mij dus iets slechts vertellen over iemand anders terwijl het ook niet zeker is dat het waar is....?" De kennis begion zich al wat verward te voelen...
"Maar", zei Socrates, "het kan nog steeds zijn dat wat je mij wil vertellen nuttig is. Want er is nog een derde filter, namelijk nuttigheid....Is hetgeen je wilt vertellen nuttig voor mij?"
"Ehhh nee" zei de kennis, "niet echt"....
"Welnu "zei Socrates..."als wat je me wilt vertellen over die ander niet WAAR, noch GOED of NUTTIG is, waarom zou je het me dan moeten vertellen?"Socrates vervolgde zijn weg, de kennis bleef beduusd achter...
Misschien ook goede filters om in je eigen team of organisatie af te spreken voordat je iets aan "Beeld(ver)vorming doet?

 (vrij naar 'de truc van Socrates' van Max Herold van management issues).

Schitterende Ergernissen

Als je De Wereld Draait Door kijkt heb je mogelijk ook de aanwezigheid van 'tafelheer' Jan Mulder opgemerkt. De criticus die ongecensureerd benoemd. Zo ook zo tegen het einde van de maand met zijn top 5 van Schitterende Ergernissen (vooral de tonatie van die twee woorden is goed).
Hij geeft dan zijn ergernissen op TV/Media gebied weer.
Dit fenomeen doet je dan even stilstaan bij opvallende zaken die 'schitterend' anders of beter hadden gekund.

Ik geef er regelmatig in mijn trainingen ook een 'draai' aan, door de deelnemers te vragen naar hun schitterende ergernissen op het werk. Of ook in de training. En dat geeft gelijk meer openheid over wat er anders of beter kan, of het geeft ruimte voor verder onderzoek en verdieping in de achterliggende vraag/behoefte. Misschien (als je nu nog terugkijkt op de maand februari) kun je nog eens terugblikken naar jouw top 5 van ergernissen.

Hier is er in elk geval eentje van mij. In februari las ik een artikel in Tijdschrift voor Coaching over Manager als Coach, een interview met Sociaal Psycholoog Jo Caris. Op zich een goed artikel met duidelijk statement, maar dat artikel eindigt met dit:

Dat levert mij een schitterende ergernis op! Hoe verzin je het...
Als we zo gaan kijken en werken als professionals dan schieten we echt ons doel voorbij.

Ik heb gesproken.