vrijdag 29 april 2016

Boardroom Geheimen (deel 2)

(lees deel 1 eerst...)
'Ga ik nu te ver?' Ging door mij heen. Ik werk graag òp de grens, maar hier gebeurde iets anders...Ik wist alleen nog niet wat...


Eruit jonassen


'Het ergste wat mij nu kan overkomen is dat zij mij nu als collectief de boardroom uit jonassen en een schop na geven' dacht ik. 'Als ze dat doen, dan is dat wel bewijs dat ze kunnen samenwerken..., toch? Wat hou ik er aan over als ik te ver ga? Reputatie schade? Of gebeurt er iets dat wellicht te maken heeft met de kern van hun probleem rondom samenwerking?

Een goede pauze...


Ik stond zelf bij de deur en op een enkeling na keken ze me aan. Ze lachten  vriendelijk en toonden zich wat meer menselijk en minder zakelijk. Maar voor hoelang? Mijn ervaring is dat als de orde herstelt de oude patronen zich gelijk weer voordoen.
De energie was beduidend anders. "Hoe was de pauze?" vroeg ik aan iemand. "Te kort" kreeg ik terug. Ik vroeg gelijk "te kort waarvoor...?" Hij zei "voor een goeie pauze". Ik vroeg "wat is een goede pauze voor je?" "Een pauze waar je echt even eruit bent en kunt bijtanken" zei hij. Ik was mee geschuifeld naar zijn stoel en liep door naar de mijne. Natuurlijk had ik door kunnen vragen, want bij het woord bijtanken had ik wel een vraag...

Of ik een punt wil maken


Toen iedereen zat vroeg ik - terwijl ik de flap met mijn tekst waar ben ik nu mee bezig?  afscheurde en midden op de grote tafel legde - of het klopte dat ik ze nu anders binnen zag komen.
Daarop zei iemand "nou die pauze had ik wel nodig, dat was een goeie zet". Waarop iemand dit ontkrachtte met "maar het gaat wel van jouw tijd af, je hebt nog een kleine twintig minuten om je punt (met lichte stemverheffing) te maken....wil je nu beginnen? [de orde was weer herstelt].

Opvallende stilte


Ik zei "Ik was al begonnen...., al een uur geleden... beneden in de hal....met waarnemen. Ik zie nu al wat beter wat jullie gewend zijn om te doen. Jullie kwamen anders binnen volgens mij, meer ontspannen, maar jullie herstellen je snel (met een grote glimlach)".
"Wat heeft die pauze precies met je gedaan?" vroeg ik. "We hebben gelachen" zei een van vrouwelijke managers. "Gelachen... dat hoorde ik wel hierbinnen, waarover?" vroeg ik. Bij die vraag werd een opvallende stilte gemeten in mijn waarneming... het antwoord was "om wat je net zei voor de pauze dat jij je ongemakkelijk voelde". "Ok vertel" vroeg ik. De stilte die nu volgde viel nog meer op en de reactie "dus jij wilt weten waarom wij moesten lachen om jou ongemakkelijk zijn, dat gaat me wat te ver..."

Macht....ik zit er middenin


Daar zat ik dan. In mijn gedachten deed ik snel een beroep op mijn ervaring. 'Als ik hier vragen stel over gedrag en opvattingen van mensen dan loop ik risico en ga ik kennelijk over een grens. Iets maakt dat ik dit mezelf aandoe! Ben ik te vroeg met nieuwsgierig zijn? Het liefst stellen ze mij de vragen om zelf buiten beeld te blijven. Zo hou je controle...Het liefst laten ze me zweten op een mooi verhaal met tools, tips en tricks, waarover zij dan kunnen oordelen. Alleen dat doe ik al jaren niet meer! Als 3DMens kijk ik verder en dieper, met als vertrekpunt(!) de mens, het team of de organisatie. Ik werk met dàt wat zich aandient, met ongemak, met onzekerheid, met conflict, met macht, met verborgen loyaliteiten, met verborgen contracten, met zaken in de onderstroom die nu een effectieve samenwerking in de weg staan. Die wèl laten zien wat er geleerd moet worden, op een veilige manier dat wel! Hier gebeurt iets met macht en ik zit er middenin'.
Ik besloot anders te reageren en zei "ja dat klopt dat gaat misschien nu te ver, maar het zegt mij wel iets over jullie t r a n s i t i e vraag". Ik keek even rond, waarbij ik met de meesten kort oogcontact had. Sommigen vertrokken snel met hun ogen naar de tafel of hun aantekeningen blok, waar niets op stond...
"Ik zit hier niet voor een mooie pitch, ik zit hier om vast te stellen of ik dienend kan zijn op wat er echt nodig is". "Jullie zoeken een aanbieder voor een verandering die jullie willen, maar welke verandering? Dat hoor ik graag".

Irritatie?


"Ja en Norbert, daar zoeken we de juiste teamcoach voor, waar gaat dit heen?" vroeg de man naast mij. Ik dacht even dat hij me bijviel, maar bleek juist geïrriteerd te zijn. Ik besloot de flap die midden op de tafel lag te pakken en mijn vraag hardop te lezen "Waar ben ik nu mee bezig?"
Ik benoemde dat die vraag door mij heen ging toen ze even buiten de boardroom waren en ik naar buiten stond te kijken. Deze irritatie maakte me scherp. "Waar gaat dit heen? Dat is de vraag die ik aan jullie als collectief stel". Ik voelde me gespannen, maar wist ook dat dit precies is wat er nu nodig is...Mijn gevoel liegt niet, als er spanning is, dan kan ik dat niet maskeren, maar er wel van leren. Ik vervolgde "ik ervaar dit als spannend, voel me ongemakkelijk nu, onzeker, maar wie zou hier onzeker moeten zijn?"

"Klopt het dat jullie ook onzeker zijn, maar dat maskeren met macht?"

De voltreffer


Er ging een siddering door de boardroom. De tekst op de flap 'waar ben ik nu mee bezig' kreeg steeds meer betekenis. Waar gaat dit heen? Dit ging in de richting van kennelijk wat er gebeurt als je een patroon doorbreekt. "Ik zei het al eerder toen ik zei dat ik er nog op terug zou komen. Het is een bekend thema waar veel teams mee te maken hebben....". Ik leunde achterover in mijn stoel, rekte mezelf iets op en....stootte hard mijn hoofd tegen de stang van het beamerscherm dat er nog hing. "AUW" zei ik en schrok van de eigen pijnscheut! "Kwetsbaarheid" wilde ik net zeggen. Dat was een voltreffer...

Auw auw auw...


De letterlijke voltreffer synchroniseerde prachtig met de figuurlijke voltreffer! De ruimte vulde zich met een harde lach en een schrikreactie met iets van aiaiai. Ik was nog wat beduusd en de dreun op mijn hoofd liet me ongecensureerd woorden uitspreken...
"Auw, het gaat hier volgens mij om kwetsbaarheid" zei ik langzaam en wat naar voren leunend met een hand op mijn achterhoofd. "Macht heeft zijn beperkingen en als je verder durft te kijken, zeker bij teamontwikkeling, dan gaat het in werkelijkheid over kwetsbaarheid". [zucht]  "en als jullie daar naar willen kijken in de samenwerking wil ik dat graag begeleiden. Dat betekent ook dat je tegen wat controle verlies moet kunnen, dan leer je! Als jullie hard blijven trekken aan je controle kant, dan houden jullie dit in stand".
"Zo ik heb mijn punt letterlijk en figuurlijk gemaakt" maakte ik het af....


Lees het vervolg (en hoe dit afloopt) a.s. maandag 2 mei in deel 3.

Groet Norbert

maandag 25 april 2016

Boardroom Geheimen

(niet lezen als je niet tegen verrassingen kan en je krijgt een inkijkje in mijn gedachten en gevoelens...)

Afsluiter Pitch


Daar zat ik dan als ZZP-er. Ik was de laatste in een rij van vijf aanbieders. Ieder half uur (met kwartier ertussen) mocht een aanbieder een pitch doen voor een directie team. De inzet was de invulling van een 'transitie' traject. De transitie had te maken met hun samenwerking.

Ik hou helemaal niet van pitches. 'Wil ik dat wel?' Soms moet ik (voor werk) als ZZP-er afdalen in de diepere krochten van mijn ondernemerschap. Normaal werkt mond tot mond het beste, maar ok, dit is weer een uitdaging. 'Na de grote bureaus' dacht ik.
'Ik ben de 'afsluiter pitch'.



Voor de zekerheid was ik op tijd aanwezig en nam op een onopvallend plekje plaats in de enorme hal. Zo kon ik wennen aan de sfeer en het tempo. Het was er imponerend en deed iets met macht, maar ook met eenzaamheid en anonimiteit. Ik voelde me klein en nederig. Ik had niet teveel tijd besteed aan vragen vooraf en allerlei onderzoek. Ik had me voorgenomen er helemaal 'open' in te gaan.

'Suits' mannen en dames met klikkende naaldhakken.


Voor mij zag ik twee - strak in het pak en opvallend hippe schoenen - mannen met een kleine en een grote rol-trolley de lift in gaan. De wieltjes van de ene liepen niet lekker en daarom sleepte hij het ding mee. Het leken wel de acteurs van de serie Suits, ieder met een onberispelijk kapsel en overtuigend loopje. 'Die zouden nu wel aan de beurt zijn' dacht ik. 'Shit... ik heb me niet geschoren' ging nog door me heen....en mijn kleding - toch nog maar even checken - ach gewoon netjes...zeg maar'. De dame die de Suits mannen meenam naar de lift had net twee vrouwen, een jonge en een wat oudere, bedankt in de hal. Ze liepen in afgestemde iets te strakke mantelpakjes zelfverzekerd en wat lacherig met ritmische passen van klikkende naaldhakken en ieder gevolgd door een charmant kleurig rolkoffertje naar de draaideur. 'Die passen mooi bij die mannen' dacht ik nog. Het kwam me net iets 'te' over. Ik moest nog zeker drie kwartier wachten en liet alle indrukken rustig op me inwerken.

Zat ik daar met mijn notitieboekje... Gedachten als 'had ik me beter moeten voorbereiden?' gevolgd door 'een compleet rolkoffer wat zou daar allemaal inzitten voor zo'n pitch. Heb ik iets gemist ofzo?' Mijn onzekerheid nam toe.

Uit mijn controle.


Ik werd na iets meer dan drie kwartier wachten opgehaald. Ik zag de twee Suits wat schaapachtig lacherig de lift uitkomen. Ze leken zich te ontspannen. De dame die mij escorteerde zei niets behalve een zakelijk en afstandelijk welkom. Ik probeerde nog wat te vragen maar kennelijk was haar geïnstrueerd 'geen invloed te hebben'. De ijzingwekkende stilte deed iets met mij. Ik was nu de controle kwijt....

Tran Zie tie.


Na de lift leek de gang naar de Boardroom iets te lang. Ik werd binnengelaten en daar stond ik dan voor een enorme vaste tafel met snel geteld tien d i r e c t i e leden die i e t s wilden met een t r a n s i t i e t r a j  e c t.
'Tran Zie tie traject' ging door me heen, 'wat willen ze eigenlijk Zien bij zichzelf?' De boardroom stond bol van de zakelijkheid. Het uitzicht was prachtig, maar hun blik was naar binnen gericht, naar de tafel en nu naar mij.... 'Allemaal pakken...strak', dacht ik. 'Weinig energie en weinig emotie' merkte ik in mezelf op en 'geen onderlinge interactie'. Ik voelde me wat eenzaam, 'hoe zouden zij zich voelen?'

Het ongemak.


"U kunt daar gaan staan" klonk het vanuit de voorzitter stoel, nog net bereid om even op te staan. Nog voor ik er goed en wel stond begon de betreffende voorzitter al met een hele snelle voorstelronde. (ik was de afsluiter, dit kon nog wel ff snel...)
'Dit gaat mij te snel en onpersoonlijk' ging door me heen. Ik legde mijn notitieschriftje op tafel en begon aan mijn eigen ronde en gaf iedereen op mijn gemak een hand en een blik in de ogen, alsof ik alle tijd van de wereld had...Ze leken wat ongeduldig te worden...Terug op mijn plek zei ik "ik wil graag zitten", waarop iemand snel opstond en in een hoek een stoel pakte. 'Had iedereen vòòr mij hier gestaan?' dacht ik.

Het scherm voor de ongetwijfeld mooie powerpoints hing achter mij omlaag en de blik van de voorzitter was dan ook wat verontwaardigd toen ik zei dat ik alleen een flip-over had aangevraagd. Ik was helemaal niet van plan iets te presenteren. Ik was wel van plan te kijken, te luisteren en op me in te laten werken waar het 'over zou gaan'.
Snel zat ik op de stoel. Ik keek voor me uit en zag achter de directieleden het uitzicht. Ik besefte 'hier zit ik dan, maar waar ben ik in godsnaam? Wil ik hier wel zijn?' Ik voelde me ongemakkelijk.

Geen trucjes.


Met al mijn ervaring deed ik een beroep op mijn 'zo zuiver mogelijke waarneming'. Ik dacht 'ik heb geen trucje, geen model, geen gave verander management theorie om hier in te brengen, ik kijk wat er in het hier en nu is en zie dan wel hoe ik reageer'.
Tijdens mijn handenschud ronde zag ik op de tafel nog wat achtergelaten rekwisieten van de andere aanbieders. Indrukwekkende ordners met veel te weinig papier met (waarschijnlijk) allerlei creditials en kopieën van modellen en theorieën en kartonnen schijven waarbij je iets kon draaien, kaartjes met allerlei teamvragen en een soort gevouwen piramide met allerlei management spreuken uit vervlogen tijden.

'Welke indruk maakte dit bedrijf, deze mensen en hun sfeer eigenlijk op mij?' Ik bewoog wat voorover, zette mijn ellebogen naast mijn notitieschrift, vouwde mijn handen en keek over de mensen heen naar buiten. Ik besloot mijn hart te volgen en een risico te nemen...'Macht in de zaal vraagt om leiderschap', dacht ik.

Een beetje risico?


"Ik voel mij vrij ongemakkelijk moet ik eerlijk zeggen, het uitzicht is hier prachtig, maar mijn inzicht doet me denken aan een bekend thema waar ik vaak mee te doen heb in teams". "Wat dan" vroeg iemand kortaf naast me. "Waar denkt u aan als u mijn vraag hoort" vroeg ik spontaan terug. "Nou ik stel de vraag aan jou toch...?" (nu werd ie al spannend). Ik reageerde met een vijf seconden stilte. In die stilte zag ik de bevestiging van mijn aanname...Ik glimlachte vriendelijk en keek hem aan. Voelde iets van verzet en toch ook een dieper vertrouwen. De directieleden leken in hun stoel te verschuiven van achteroverleunend naar een beetje meer mijn houding...Het leek erop of er wat meer ongemak werd ervaren...

Ik zei "ik zie net de bevestiging van het thema..." , ik zal daar later op terugkomen". Ik vervolgde met "we kunnen twee dingen doen...
1. (met grote smile) we kunnen de afgelopen vier presentaties samen evalueren en een besluit nemen, dan begeleid ik dat proces of (mensen begon te lachen of keken nog wat verontwaardigd over mijn humor...)
2. jullie mogen vijf minuten naar buiten en laten mij even alleen hier. Neem een pauze en dan zie ik jullie hier zo weer terug.

dus....waar kiezen jullie voor?"(alsof er een keus was...)

De voorzitter keek mij verbaasd aan, hij wilde nog zeggen dat dit niet de bedoeling was, maar zijn collega's waren hem voor en stonden al op.
Ze gingen een voor een naar de grote ruimte met zitjes voor de boardroom. "Ja wel lekker een pauze" hoorde ik iemand zeggen. Ze leken zich te ontspannen.
In de tijd die ik kreeg/nam kon ik even bedenken wat te doen. Ik had zojuist de onderstroom gevoeld. Stond ik daar alleen in HUN boardroom. Ik keek naar buiten en dacht weer 'waar ben ik nu mee bezig?' Ik besloot die vraag op de flip over te schrijven. Na een dikke vijf minuten druppelde de groep weer naar hun plekken....
Lees as vrijdag 29 april verder...

maandag 4 april 2016

Getting Things Not Done

Het is ook niet makkelijk hoor als teamleider. Invest(l) eer je eerst een jaar in je team en dan valt het team uit elkaar door de zoveelste reorganisatie!


De klacht bleek een flinke frustratie. Deze teamleider kende ik van een eerder traject bij een andere organisatie. Het verhaal begint met een onschuldig telefoontje om te vragen hoe het gaat en of er nog ontwikkelingen zijn.
'O n t w i k k e l i n g e n!' klinkt het wat verbaal agressief, 'Norbert het houdt hier niet op met ontwikkelingen! Ik word niet goed van de re-organisaties. Het lijkt wel of ik in de branding sta. Heb ik de ene golf gehad, kun je de volgende weer voorspellen. Telkens nieuwe managers die het weer anders willen. Grrrr. '
 Als je niet in de branding wil staan moet je leren surfen.
Waarop ik zeg, 'dan moet je leren surfen, toch?' De frustratie zat diep, want het patroon van reorganiseren leek wel een verslaving van de organisatie waar hij werkte. Jaren achtereen leek alles alleen op korte termijn te werken. In periodieken van minder dan 16 maanden werd alles overhoop gehaald, de volgende golf kwam er weer aan. Mensen op andere posities, functies verwisselen, verantwoordelijkheden verschuiven. Er kwam telkens net niet iets van terecht...getting things not done, zeg maar.

Surfen is leren steeds weer opnieuw een golf nemen, maar ook te kijken wat je per golf kan leren. 'Het lijkt wel een spel en eigenlijk verandert er niets', zei hij. Ruim een jaar geleden had hij in een nieuwe functie een geheel nieuwe groep gekregen. Hij kende het belang van samenwerken en teamvorming en investeerde in de mensen. Toen alles lekker liep kwamen er weer veranderingen. Zijn frustratie ging verder dan alleen het feit dat het team weer versplinterde. Er speelde meer, maar hij kreeg de vinger er niet achter...

Angst, mmmm lekker, dan gaan we niet voor 100%...

De frustratie zat op een andere laag. We gingen het samen in 3D onderzoeken! Want met de vraag 'wat heeft deze organisatie nog niet geleerd' kun je mooi aan de gang. Het symptoom was reorganiseren, dat patroon was zichtbaar en 'voelbaar' voor de medewerkers en gaf veel onzekerheid. Het antwoord op de vraag 'zou je als medewerker hier voor 100% voor gaan?' liet niets te wensen over. Het werkelijke probleem achter het reorganiseren zat in het niet nemen van een eigen positie in het marktgebied. Door de hoge afhankelijkheid was het bedrijf reactief, waardoor 'angst' een nare voedingsbodem werd voor het management. Omdat managers het niet 'trokken' vertrokken ze weer en kwam er nieuw.

Alles (deels) overziend werkte de onzekerheid zichzelf in de hand en versterkte zichzelf. De organisatie stond voor de keuze: Leren surfen of rots in de branding worden.
Door te werken aan een verdiepend leerprogramma (in 3D) 'Getting Things 3Done' leert de organisatie weer verder te kijken, te vitaliseren, zichzelf te zijn, positie te nemen en daarmee in zijn kracht te staan.